کشف سابقه بامیه در تهران | قدیمیترین زولبیا فروشی در پایتخت کجا بود؟ | انتظار ۳ شاه برای آمدن رمضان و خوردن بامیه
تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۰۹۶۳۸
همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد : نتیجه ترکیب پودر نشاسته، ماست چکیده، آرد سفید، زعفران، گلاب و شکر، شیرینی خوشطعمی به نام زولبیا میشود و از مواد سادهای همچون آرد، تخممرغ و آب و عسل نیز بامیه تهیه میشود.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
بامیه و زولبیا شیرینیهای پرطرفدار سفرههای افطار و پای ثابت مهمانیهای ماه مبارک رمضان محسوب میشوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در تهران قدیم این شیرینی خوشطعم فقط در ماه رمضان و با ظاهری متفاوتتر از آنچه امروزه میبینیم پخته و به فروش میرسید. بامیه و زولبیا مانند امروز در شهد غوطهور نمیشد و شیره کشمش را در ظرفی جداگانه قرار میدادند تا هرکس بنا به ذائقهای که دارد، شیرینی را در شهد بغلتاند و نوش جان کند. شکل زولبیا هم با آنچه امروزه میبینیم از نظر اندازه متفاوت بود.
در کتاب «مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز» نوشته مرحوم نجف دریابندری آمده است: «زولبیای امروز در تهران غالبا شبکه گردی به اندازه پیشدستی و به رنگ عسلی سوخته با میلههای نازک و شکننده است که در گذشته زولبیای تبریزی یا بشقابی نامیده میشد. اما تا یکی دو دهه پیش «زلوبیا» چیزی بود به اندازه نعلبکی به رنگ زرد روشن که چند تایی از آن را به رنگ عسلی سوخته و کاهگلی در میآوردند با میلههایی به کلفتی مداد و تا حدی نرم (این زولبیا هنوز هم در برخی از شهرها مثل مشهد، اصفهان تهیه میشود).» او در ادامه آورده است: «غالب شدن زولبیای تبریزی بر زولبیای تهرانی امر طبیعی است اما از میان رفتن تنوع زولبیا در تهران مایه خوشوقتی نیست.»
قدیمیترین بامیهپزی تهران در باغ فردوس رو به روی بازار حضرتی قرار داشت و توسط فردی که به «چراغعلی» شهرت داشت به فروش میرسید. اهالی جنوب شهر به خصوص حوالی مولوی، ری، آبمنگل، دردار، آبشار، امامزاده یحیی، سیروس، باغ فردوس، سر قبر آقا، صابونپزخانه و ... از مشتریان پر و پا قرص چراغعلی بودند.
بعد از فوت چراغعلی، سیدعلی نوری زاده سراغ شاگرش می رود و از او می خواهد فوت و فن درست کردن زولبیا و بامیه چراغعلی را به او یاد بدهد. سید علی محلی را برای پخت و فروش زولبیا و بامیه در میدان قیام، کوچه شترداران(شهید دیانی) راه اندازی می کند. او این شیرین را آنقدر خوش طعم و خوش عطر می پزد که که هر که می خورد می گفت: به به ! همین شد که نام مغازه اش را به به گذاشت!
کدام شاه قاجار هوس خوردن بامیه کرد؟
اما این شیرینی خوشمزه چگونه پایش به تهران باز شد و در سفره افطاریها جا خوش کرد؟ جعفر شهری، در کتاب تهران قدیم، مینویسد: «از تحولات دیگر ماه رمضان زولبیا و بامیه و گوشفیل و پشمک بود که فقط در همین ماه به بازار میآمد.» جعفر شهری در ادامه مطلبی را به نقل از شاه قاجار نقل میکند: «مظفرالدینشاه نیز گفته بود: ماه رمضان هم نمیآید بامیه سیری نوش جان کنیم.» نصرالله حدادی، تهرانپژوه، این نقل قول را منتسب به ۳ پادشاه قاجار میداند و میگوید: «این جمله به فتحعلیشاه، ناصرالدینشاه و مظفرالدینشاه هم منتسب است. فتحعلیشاه از سال ۱۱۷۸ به پادشاهی رسید و حکومتش ۳۷ سال طول کشید. ناصرالدینشاه از مهر ماه ۱۲۲۷ شمسی تا سال ۱۲۷۵ پادشاه ایران بود. مظفرالدینشاه هم از اردیبهشت ۱۲۷۵ شمسی تا دی ماه ۱۲۸۵ پادشاه بود. درباره تاریخچه این شیرینی و با استناد به تاریخ حکومت این پادشاهان باید گفت اگر این جمله را مظفرالدینشاه گفته باشد، ۱۲۷ سال، اگر به ناصرالدین شاه منتسب کنیم ۱۷۰ سال و چنانچه به فتحعلی شاه منتسب باشد، از ۲۰۰ سال پیش، بامیه جزو شیرینیهای ماه رمضان بوده است.»
زولبیا از هند آمده است؟
مرحوم نجف دریابندری در کتاب «مستطاب آشپزی، از سیر تا پیاز» نوشته است: « در کشورهای عربی زولبیا را «زَلابیه» مینامند و در هندوستان «جِلِبی». مایه زلابیه عربی و جلبی هندی به هم نزدیک است و با زولبیای ایرانی کمی تفاوت دارد.»
حدادی برخی روایات مبنی بر ورود این شیرینی از هندوستان را دارای سندیت تاریخی نمیداند و میگوید: «تنوع شیرینی در ایران بسیار زیاد بوده و تهرانیها هم به دلیل سکونت قومیتهای مختلف از گذشته تا کنون شیرینیهای بسیار متنوعی داشته اند. شاید در برخی نانها کشور ترکیه پیشتاز باشد یا برخی شیرینیهای لبنانی خاص باشند، اما به لحاظ تنوع شیرینی با کشور ما فاصله زیادی دارند.»
کد خبر 838770 برچسبها محله همشهری آنلاین ماه رمضان همشهری محله رمضان- افطار رمضانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: محله همشهری آنلاین ماه رمضان همشهری محله رمضان افطار رمضان مظفرالدین شاه ماه رمضان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۰۹۶۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نظارت بر حریم تهران هوشمند می شود
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مدیرکل حریم شهر تهران گفت: مساحت محدوده ۵ هزار و ۹۱۸ کیلومتر مربعی که به عنوان حریم پایتخت شناخته میشود، بالغ بر ۹ برابر وسعت محدوده شهر تهران است و صیانت از این عرصه بسیار دشوار است.
علی اکبر فسایی افزود:شهرداری تهران در حال برنامه ریزی برای هوشمندسازی و پایش تصویری حریم پایتخت است.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی